Oekraïne, september 2022. Volodimir gaat op zoek naar zijn oude vader, die besloot niet te vluchten toen de Russen kwamen¹. De kerk, die op 300 meter van zijn vaders huis stond, is verwoest. Volodimir hoopt dat hij zijn vader levend aan zal treffen, nu zijn dorp bevrijd is. ‘De Russen zijn beesten’, zegt hij. ‘Onder hen is niemand veilig. Ik heb geen idee of mijn vader leeft.’ Gelukkig blijkt zijn vader nog in leven en kan hij hem even later in zijn armen sluiten.

Voor Volodimir is het duidelijk wat bevrijding inhoudt: de ‘beesten’ zijn vertrokken uit het dorp van zijn vader. Zo was het ook voor het volk Israël in de tijd waar het boek Exodus over schrijft – maar dan andersom; zij konden vertrekken uit een beestachtige situatie. De slavernij waar ze in Egypte in moesten leven, was hartverscheurend. De Israëlieten ‘zuchtten en schreeuwden het uit’ vanwege de slavenarbeid, staat er in Exodus 2, en: ‘…hun hulpgeroep vanwege de slavenarbeid steeg omhoog tot God. Toen hoorde God hun gekerm (…). En God ontfermde Zich over hen’. Wat er daarna gebeurt, is adembenemend en ontroerend. God bevrijdt Zijn volk op machtige wijze. Hij is trouw – en dus zorgt Hij ervoor dat de nakomelingen van Abraham kunnen vertrekken naar het land dat Hij hem beloofd heeft. Door grote tekenen en wonderen laat God zien dat Hij machtiger is dan de goden in Egypte. Israël (h)erkent Hem als de God van haar voorouders, haar God.

Bevrijd. Waarvan dan?

Israël is dus bevrijd uit zware onderdrukking. Maar ook uit een omgeving waar God niet gediend werd en die – zo blijkt later – een verkeerde invloed heeft gehad op het leven zoals God voor hen in gedachten had. Ze waren meer vertrouwd geraakt met de welvaart en de zichtbare afgoden van Egypte, dan met het leven in afhankelijkheid van hun onzichtbare, persoonlijke God. 

Voor ons kan het lastig zijn om te beseffen waar we uit bevrijd zijn. We hebben niet in slavernij geleefd, zoals Israël. Velen van ons hebben geen oorlog meegemaakt, zoals Volodimir. Toch laat de Bijbel ons zien dat wij óók bevrijd zijn – of nog moeten worden. De slavernij van de zonde zit in onze genen vanaf het moment dat onze cellen zich begonnen te delen. We kúnnen gewoon niet leven zonder te zondigen, hoe hard we het ook proberen. Maar er is nog iets. Er zijn andere afgoden dan die uit Egypte, die we al of niet bewust kunnen dienen. Alles wat in ons leven méér toewijding krijgt dan God, of waar we meer op vertrouwen dan op Hem, is een afgod. Daar moeten we van bevrijd worden, willen we God op Zijn manier kunnen dienen. Dat is alleen mogelijk door het offer van Jezus, waar het Pascha, dat Israël aan de grens van het beloofde land opnieuw vierde, naar verwijst².

Het thema ‘Leef in vrijheid’ staat centraal tijdens de HGJB-Kerstconferentie. De Kerstconferentie is een plek waar jongeren God ontmoeten, in hun geloof bemoedigd worden en contact hebben met andere christelijke jongeren.